Gordelroos komt vooral voor bij ouderen en mensen met een verminderde afweer. Voor deze groepen kan een vaccinatie nuttig zijn om zich tegen gordelroos en ernstige klachten door gordelroos te beschermen.

Er zijn twee vaccins tegen gordelroos: Shingrix en Zostavax. De Gezondheidsraad heeft onderzoek gedaan naar beide vaccins en adviseert om met Shingrix te vaccineren. Dit vaccin voorkomt negen van de tien gevallen van gordelroos en langdurige pijn door gordelroos. Ook lijkt de bescherming lang aan te houden. De vaccinatie bestaat uit twee prikken met twee tot zes maanden ertussen.  

De vaccinatie met Zostavax bestaat uit één prik, maar beschermt te weinig tegen gordelroos volgens de Gezondheidsraad. Daarom gaat bij vaccinatie tegen gordelroos de voorkeur uit naar Shingrix.

Voor wie kan een vaccinatie tegen gordelroos nuttig zijn? 

Vaccinatie tegen gordelroos kan nuttig zijn voor mensen van zestig jaar en ouder en volwassenen uit de volgende medische risicogroepen:

• mensen die kort geleden een stamceltransplantatie hebben gehad of waarbij een stamceltransplantatie gepland staat;

• mensen met een solide tumor of bloed- of lymfeklierkanker, die een behandeling krijgen die het immuunsysteem onderdrukt;

• mensen die kort geleden een orgaantransplantatie hebben gehad of waarbij een orgaantransplantatie gepland staat;

• mensen met hiv(humaan immunodeficientievirus).

Ook als iemand uit deze groepen al eens gordelroos heeft gehad, kan vaccinatie nuttig zijn om een nieuwe gordelroosinfectie te voorkomen.

Hoe goed werkt het vaccin tegen gordelroos?

Het vaccin Shingrix werkt zeer goed. Bij volwassenen van 50 jaar en ouder voorkomt het vaccin rond de 90 procent van de gordelroosgevallen. Dat betekent dat van elke tien gordelroosgevallen, er negen kunnen worden voorkomen door vaccinatie. Ook voorkomt vaccinatie 90 procent van de gevallen waarin mensen na gordelroos nog lange tijd ernstige pijnklachten houden. Zes tot tien jaar na vaccinatie is dit nog ruim 80 procent.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen van vaccinatie tegen gordelroos?  

Vaccinatie met Shingrix is veilig. Wel komen er veel milde bijwerkingen voor, zoals spierpijn en pijn op de plek van de prik. Deze klachten kunnen vervelend zijn, maar duren niet langer dan drie dagen. Ernstige bijwerkingen zijn zeldzaam.

Een uitgebreide beschrijving van mogelijke bijwerkingen is te vinden in de bijsluiter van het vaccin.

Helpt een gordelroosvaccinatie tegen langdurige pijn door gordelroos (PHN)?

Een deel van de mensen die gordelroos heeft gehad, blijft na het verdwijnen van de korstjes last houden van pijn. Dit wordt postherpetische neuralgie (PHN) genoemd. De pijn komt doordat er zenuwen ontstoken zijn. Gordelroosvaccinatie helpt niet om van deze pijn af te komen als deze klachten al zijn ontstaan. Daar kan een vaccinatie niets meer aan veranderen. Vaccinatie voorkomt (het opnieuw krijgen van) gordelroos en PHN, maar het is geen behandeling ervan.

Wordt vaccinatie tegen gordelroos vergoed?  

Alleen voor mensen uit een van de medische risicogroepen wordt de vaccinatie tegen gordelroos vergoed. U heeft hiervoor een artsenverklaring nodig. Wilt u zich vanwege uw leeftijd of om andere redenen laten vaccineren? Dan moet u de vaccinatie zelf betalen.

Waar kan ik een vaccinatie tegen gordelroos krijgen?

Wilt u na overleg met uw huisarts of vaccinatiebureau een vaccinatie tegen gordelroos? Dan kan dit via de huisarts, GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) of het vaccinatiebureau.